Bark zamrożony ( PHS adhesiva, pericapsulitis )
Jest to schorzenie stawu ramiennego charakteryzujące się narastającymi dolegliwościami bólowymi oraz postępującym zesztywnieniem stawu, co prowadzi do zupełnego zniesienia jego funkcji. Określenie „zamrożony bark” nie ma żadnego związku z niską temperaturą, a ma jedynie obrazowo określać brak ruchomości w chorym stawie. Schorzenie obejmuje, poza torebką stawową, również ścięgna okolicy barku, kaletki maziowe, mięśnie, naczynia krwionośne i nerwy
Przyczyny schorzenia :
Tak naprawdę przyczyna schorzenia nie jest jeszcze znana. Na ryzyko wystąpienia narażeni są wszyscy, ale najbardziej kobiety w wieku 40-60 lat i młodzi ludzie intensywnie uprawiający sport. Może być następstwem drobnego urazu i kontuzji. Doprowadzić do niej może także zapalenie ścięgna lub kaletki okolicy barku. Nietypową ale również częstą przyczyną „zamrożenia” barku są urazy psychiczne.
Zachorowaniu sprzyjają :
- cukrzyca
- nadczynność tarczycy
- choroby naczyń obwodowych
- słaba kondycja fizyczna
- siedzący tryb życia
- zapalenie torebki stawowej
- bagatelizowanie niewielkich urazów barku
- zaniedbywanie zaleconego leczenia stanów zapalnych kaletek i ścięgien okolicy barku
- unieruchomienie stawu z innych przyczyn. Tutaj mechanizm jest prosty. Jeśli stawu nie używamy przez 7-10 dni to powstają zrosty torebki stawowej, które dodatkowo pogłębiają istniejące już ograniczenie ruchomości. W ciągu kilku tygodni zrosty torebki są na tyle duże, że ruchy w stawie są całkowicie zablokowane
- przyczyny ortostatyczne – związane z przygarbioną postawą ciała, co powoduje skrócenie co najmniej jednego z więzadeł barku, zaburzając jego funkcjonalność
- przyczyny autoimmunologiczne- istnieje teoria, że występuje reakcja na uszkodzenie ścięgna w okolicy barku, w efekcie której organizm postrzega je jako obce i uruchamia mechanizmy obronne
- przyczyny hormonalne – choroba częściej występuje u kobiet w okresie menopauzy
- blizny
- odkładanie złogów wapniowych w ścięgnach i kaletce podbarkowej
Rozpoznanie :
- Zwykle wykonuje się zdjęcie rentgenowskie chorego barku, a obecnie coraz częściej badanie rezonansowe (MRI).
- Ograniczenie czynnej i biernej ruchomości w ramieniu we wszystkich kierunkach
Obraz kliniczny :
- nasilające się ból barku od lekkiego do trudnego do wytrzymania
- sztywność barku, odczuwana nawet przy braku aktywności fizycznej i w czasie snu
- każdy ruch chorego barku znacznie zwiększa jego ból
- ból pojawia się podczas sięgania do tylnej kieszeni spodni, przy szczotkowaniu włosów, przy zapinaniu biustonosza, pojawia się niezdolność do prowadzenia pojazdów
- ruchy czynne i bierne są sztywne
- dochodzi do pogłębiających się trudności w wykonywaniu czynności dnia codziennego
- uczucie tarcia lub trzeszczenie podczas ruchów barku
- bóle ramienia lub szyi
Przebieg :
Schorzenie przebiega w 3 fazach :
- Faza zamrażania – występuje bardzo duży ból
- Faza zamrożenia – ból się zmniejsza, występuje dokuczliwe usztywnienie stawu
- Faza rozmrażania – stopniowy powrót do zdrowia w ciągu kolejnych 12-36 miesięcy
Leczenie może trwać nawet kilka miesięcy i musi być dobrane odpowiednio do okresu choroby.
Powikłania :
- stały ból barku i trwałe upośledzenie jego funkcji przy braku odpowiedniego leczenia
- rozdarcie torebki stawowej podczas próby ruchu, spowodowane jej zbliznowaceniem i osłabieniem
Cel leczenia :
Zatrzymanie postępu choroby, ustąpienie dolegliwości bólowych i poprawa zakresu ruchomości chorego barku
Leczenie : Konsultacja ortopedyczna, Fizjoterapia
